"GRZECZNOŚĆ NIE JEST NAUKĄ ŁATWĄ ANI MAŁĄ" - sędziego Soplicy wykład o grzeczności.

CEL: Poznaję dziewiętnastowieczny savoir-vivre zapisany w "Panu Tadeuszu"
NACOBEZU: 
1. Czytam fragment I księgi "Pana Tadeusza".

2. Omawiam dawne i współczesne zasady grzeczności.

3. Buduję argumenty.

NA DOBRY POCZĄTEK obejrzyj krótki film dotyczący zasad nakrywania do stołu. Zapisz w zeszycie jedną ciekawą informację:

PRZECZYTAJ TEKST I WYPISZ Z TEKSTU TRZY NOWE DLA CIEBIE INFORMACJE:

"Bez noża i widelca

W Japonii, Chinach czy Korei jada się drewnianymi pałeczkami, ponieważ w kulturze Dalekiego Wschodu metalowe narzędzia służą do walki, używanie ich podczas posiłków byłoby więc niegodziwe. Pałeczki trzymać należy nisko, blisko końców, którymi chwyta się jedzenie. Lepiej nimi nie wymachiwać, niczego nie wskazywać, nie stawiać na sztorc – z szacunku dla jedzenia. W Afryce zaś najczęściej jada się palcami. Nie dlatego, że sztućce są nieznane, lecz by nie kaleczyć nimi pożywienia. W krajach Ameryki Południowej rolę sztućców odgrywa pieczywo. Do nakładania jedzenia Latynosi używają tortilli.

Są miejsca, gdzie panowie nie powinni być zbyt szarmanccy

Szwedka czy Norweżka nie będzie czekała, aż jej partner (albo mężczyzna siedzący obok niej przy stole) doleje jej wina, nałoży z półmiska potrawę, poda cukiernicę, która stoi obok. Mieszkanki Skandynawii lubią podkreślać swoją niezależność i taką usłużność mogą potraktować jako nietakt. Z tych samych względów także w Czechach szczególna galanteria wobec kobiet nie jest dobrze widziana.

Panowie nie powinni być także zbyt rycerscy, jeśli zostaną zaproszeni do stołu w kraju arabskim. Ale zupełnie z innych powodów. Coraz częściej się zdarza, że muzułmańskie kobiety zasiadają do posiłków z mężczyznami (tak jest np. w Tunezji), jednak wciąż są postrzegane jako istoty niższe w społecznej hierarchii. Okazywanie im szacunku podczas przyjęcia, a nawet chwalenie jedzenia przygotowanego przez kobietę, arabski gospodarz odbierze jako osobistą zniewagę.

Co kraj to inny porządek potraw

Przystawka, zupa, danie główne, deser. Ta kolejność nie zawsze jednak jest oczywista. We Włoszech pierwszym daniem jest makaron. Potem podaje się mięso i sałatki. Francuzi sałatki jedzą przed główną potrawą, a po nim serwują sery. Gruzini sery podają na początku przyjęcia, jako przystawki. Kolejność dań najbardziej może zdziwić w niektórych domach śląskich i poznańskich: kiedy przyjdziemy w odwiedziny, najpierw zostaniemy podjęci słodkościami, potem na stole pojawi się obiad.

Jak siedzieć podczas posiłku

Dłonie powinny leżeć na blacie stołu– tak uczymy dzieci nad Wisłą. Nad Tamizą rodzice pilnują, aby jedząc (np. zupę), ich pociechy trzymały lewą rękę na kolanie, a w krajach arabskich i w Indiach nie wolno dotykać nią jedzenia – bo jest nieczysta. Nie wolno też zakładać nogi na nogę tak, by widoczna była podeszwa buta – to byłoby bardzo obraźliwe dla gospodarzy." 

Aneta Starosta, http://creativemagazine.pl/ciekawostek-kilka-na-temat-savoir-vivre,1325, 6.04.2021

Odpowiedz na pytania: Czym jest savoir-vivre? Jakich dziedzin życia dotyczy? Jakie cechy ma człowiek kulturalny?

CZAS NA ZASADY SĘDZIEGO SOPLICY! Przeczytaj fragment I księgi "Pana Tadeusza" (podręcznik, s. 164). Wyjaśnij nieznane. Stwórz poradnik zachowania się przy stole obowiązujący w Soplicowie. Pomogą Ci następujące wskazówki:

1. Odkryj zasady siadania przy stole.

2. Odkryj, jak powinien zachowywać się Tadeusz Soplica.

3. Odkryj, dlaczego Podkomorzy powiedział: "Muszę ja wam służyć, moje panny córki".

4. Przeczytaj dokładnie słowa sędziego.

ZAPISZ W ZESZYCIE SŁOWA SĘDZIEGO SOPLICY: "Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą". Wyjaśnij, jak je rozumiesz.

PRACA DOMOWA: Odpowiedz na pytanie: Czy przestrzeganie zasad dobrego wychowania jest potrzebne? Swoje stanowisko uzasadnij (5-6 zdań).